
Beleggingsbeleid
Pensioenfonds KPN wil zijn beleggingsbeleid zo goed mogelijk laten aansluiten bij de actualiteit. Daarbij verliezen we het beleid over lange termijn niet uit het oog. We dekken (sinds 2010) belangrijke beleggingsrisico’s af. Zo beschermen we het pensioenfonds zo goed mogelijk. Door deze extreme risico’s af te dekken, is de kans kleiner dat de dekkingsgraad sterk daalt.
Wilt u meer informatie over het beleggingsbeleid, lees dan ook de Beleggingsbeginselen.
Actief risicomanagement
Financiële markten zijn altijd in beweging. Dit heeft invloed op de financiële positie van Pensioenfonds KPN. Het pensioenfondsbestuur houdt zich daarom continu bezig met (potentiële) risico’s. We noemen dit actief risicomanagement. Dit is:
- het continue spanningsveld tussen lange en korte termijn;
- het bewaren van de rust;
- het inspringen op actuele gebeurtenissen.
Het is belangrijk de dekkingsgraad mee te laten profiteren van een eventueel stijgende rente en aandelenkoersen. Naast het afdekken van risico’s.
Afdekking renterisico
Het risico van een veranderende rente op de dekkingsgraad noemen we het renterisico. Pensioenfonds KPN dekt dit risico al langere tijd voor een deel af. Dit deden we met beleggingen in vastrentende waarden en renteswaps. Het voordeel hiervan was dat dit het negatieve effect van een rentedaling op de dekkingsgraad beperkte.
Deze manier van afdekken heeft ook een nadeel. Een renteverandering kan namelijk ook positief zijn. Het is dus belangrijk dat een pensioenfonds kan profiteren van een stijgende rente. Daarom dekt het pensioenfonds het renterisico voor een deel af via renteopties (opties op renteswaps).
Het andere gedeelte dekken we af via renteswaps en vastrentende waarden. Het risico van een dalende rente dekken we zo grotendeels af. Een stijgende rente kan wel nog steeds bijdragen aan een hogere dekkingsgraad.
Uitleg pensioen- en beleggingsbegrippen:
Dekkingsgraad
De dekkingsgraad is een belangrijke maatstaf om te zien of een pensioenfonds financieel gezond is. De dekkingsgraad laat de verhouding zien tussen:
- Onze verplichtingen. Dit zijn de pensioenuitkeringen, nu en in de toekomst.
- Het geld dat het fonds heeft om deze pensioenuitkeringen te kunnen betalen.
Een dekkingsgraad van 100% betekent dat we onze pensioenverplichtingen kunnen betalen.
Is de dekkingsgraad lager dan 100%? Dan hebben we minder geld in kas om alle verplichtingen in de toekomst te betalen.
Beleggingen van het pensioenfonds
Pensioenfonds KPN investeert goed gespreid in verschillende soorten beleggingen, zoals aandelen, obligaties, onroerend goed en grondstoffen. Het resultaat op deze beleggingen is afhankelijk van gebeurtenissen op de financiële markten.
Pensioenverplichtingen
De pensioenverplichtingen zijn de verplichtingen om de pensioenen te kunnen betalen van iedereen die:
- nu pensioen ontvangt; en
- nog met pensioen gaat en op dat moment pensioen krijgt.
Renterisico
Pensioenfondsen moeten genoeg geld reserveren om in de toekomst genoeg geld te hebben om de pensioenen te betalen. Basis is hierbij dat het pensioenfonds elk jaar de rente verdient. Dit staat in het nieuwe Financieel Toetsingskader (FTK) uit 2006.
De rente is één van de belangrijkste factoren voor de financiële positie van pensioenfondsen. De rente daalde de afgelopen jaren sterk. De pensioenverplichtingen zijn hierdoor meer waard geworden. Dit is negatief voor de dekkingsgraad.
De Nederlandsche Bank heeft de rente veranderd in september 2012. Deze rente gebruiken we om de verplichtingen te waarderen. Deze nieuwe rekenrente heet de Ultimate Forward Rate (UFR). Hiermee beweegt de rente voor zeer lange looptijden naar een afgesproken niveau toe. Zo moet de dekkingsgraad minder beweeglijk worden.
Derivaten, opties en swaps
Derivaten
Derivaten zijn beleggingsproducten. Ze zijn afgeleid van effecten. De waarde van derivaten is afhankelijk van de waarde van onderliggende variabelen zoals valuta’s, effecten en rentes. Voorbeelden van derivaten zijn opties en swaps.
Opties
Opties geven het recht om een onderliggende waarde van bijvoorbeeld een aandeel te kopen of te verkopen. Dit gebeurt tegen een vooraf afgesproken prijs en alleen tijdens een bepaalde periode.
Bij opties horen de volgende termen:
- Kopen = Call-optie;
- Verkopen = Put-optie;
- Prijs = Uitoefenprijs;
- Periode = de looptijd.
Renteswap
Een renteswap is een overeenkomst tussen twee partijen. Zij spreken af tijdens een bepaalde periode rentebetalingen met elkaar uit te wisselen. Dit kan bijvoorbeeld het uitwisselen van vaste en variabele rentebetalingen zijn. Een swaption is een optie op een renteswap. U kunt het vergelijken met een verzekering tegen rentedalingen. Het belangrijkste nadeel is de premie die voor dit instrument moet worden betaald.

Over het pensioenfonds